Η καταναλωτική συμπεριφορά επηρεάζεται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Παράγοντες ψυχολογικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς, προσωπικούς και οικονομικούς. 

Το γεγονός αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό το 2020, με την απρόσμενη εξάπλωση του κορωνοϊού σε όλον τον πλανήτη. Ξαφνικά, ο κόσμος κλονίστηκε και η ζωή του άλλαξε με πρωτοφανή τρόπο. Η πανδημία επηρέασε την ψυχολογία του. Ανέτρεψε επίσης τα δεδομένα στη δουλειά και τις σχέσεις του. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, η αλλαγή «παρέσυρε» και το εισόδημά του. 

Οι εξελίξεις αυτές έγιναν άμεσα αισθητές στο εμπόριο. Μέσα στο 2020 είδαμε καταρχήν το ηλεκτρονικό εμπόριο να αναπτύσσεται ραγδαία. Είδαμε επίσης κατηγορίες προϊόντων που μέχρι τότε ήταν στα «αζήτητα» να γίνονται ξαφνικά πρώτες σε προτιμήσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2020, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη κατηγορία προϊόντων στο e-commerce ήταν τα γάντια μιας χρήσης! Ψηλά σε προτιμήσεις ήταν επίσης τα συσκευασμένα τρόφιμα, τα όργανα γυμναστικής, και οι αρτοπαρασκευαστές. Την τιμητική τους είχαν, τέλος, και τα γραφεία.

Όλα αυτά, γιατί πολύ απλά ο περισσότερος κόσμος έμεινε σπίτι και άλλαξε συνήθειες. Μη μπορώντας να βγει έξω λόγω καραντίνας, άρχισε να αναζητά εναλλακτικές ασχολίες όπως η μαγειρική ή η γυμναστική, και αποφάσισε να αγοράσει ένα καλύτερο γραφείο για να δουλεύει από το σπίτι. 

Πιθανότατα, το σκεπτικό αυτό δεν σου φαίνεται πολύ ξένο. Περάσαμε όλοι από αυτή τη φάση, σωστά; 

Το θέμα είναι τι γίνεται σήμερα.

Επιστροφή στην κανονικότητα;

Στο ξεκίνημα του 2021, ένα δείγμα της πραγματικότητας προ κορωνοϊού, άρχισε να επανέρχεται. Οι καταναλωτές άρχισαν ξανά να δείχνουν ενδιαφέρον για τα ταξίδια και τις κοινωνικές συναναστροφές. Ήταν πρόθυμοι να ξαναρχίσουν τις δραστηριότητες που είχαν πριν από την πανδημία. Άρχισαν να βγαίνουν για φαγητό σε εσωτερικούς χώρους, να παρευρίσκονται σε γάμους και αθλητικές εκδηλώσεις και να επιστρέψουν σε ινστιτούτα αισθητικής και ομορφιάς. Η διάθεση αυτή, φυσικά και αποτυπώθηκε στις ηλεκτρονικές τους αγορές.

Στοιχεία της Jungle Scout για το δεύτερο τρίμηνο του 2021, δείχνουν ότι οι καταναλωτές άρχισαν να ξοδεύουν περισσότερα σε προϊόντα που τους έκαναν να νιώθουν καλά και υποστηρίζουν τα χόμπι τους. Σχεδόν 1 στους 4 καταναλωτές το διάστημα εκείνο, άρχισε να ξοδεύει περισσότερα για την ομορφιά και την προσωπική περιποίηση. Το 21% ξεκίνησε να ξοδεύει περισσότερα σε παιχνίδια και video games. Κατηγορίες προϊόντων με αυξητική τάση ήταν επίσης οι εξής: προϊόντα σούπερ μάρκετ, βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής, ρούχα και βιβλία. 

Την ίδια ώρα βέβαια, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι υπήρχε ένα μεγάλο ποσοστό αγοραστών που συνέχιζε να αγοράζει προϊόντα για το σπίτι (έπιπλα, καφετιέρες κ.ο.κ.), εξοπλισμό γυμναστικής και προϊόντα καθαριότητας – διατηρώντας μερικές από τις τάσεις της καραντίνας. 

Και τώρα;

Αν κάτι πρόκειται να μείνει σταθερό το 2022 (και μετά) είναι η θέση του ηλεκτρονικού εμπορίου στη ζωή του μέσου καταναλωτή. Η στροφή που έγινε το 2020 δεν είναι κάτι προσωρινό. 

Στοιχεία του emarketer μας δείχνουν ότι οι πωλήσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα συνεχίσουν να αυξάνονται έως το 2023. Θα αποτελούν μάλιστα ένα ολοένα αυξανόμενο μερίδιο των συνολικών λιανικών πωλήσεων παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, το 2023, οι προβλέψεις αναφέρουν ότι οι online πωλήσεις θα αγγίξουν τα 6,169 τρισ. δολάρια και θα αποτελούν το 22,3% των συνολικών πωλήσεων παγκοσμίως. Σημειώνεται ότι το 2019, το ποσοστό αυτό ήταν 13,8% και οι πωλήσεις μόλις στα 3,3 τρισ. δολάρια. 

Οι χώρες που θα ηγηθούν (και ήδη ηγούνται) της εδραίωσης αυτής, είναι η Κίνα και οι ΗΠΑ. Η Κίνα έχει μακράν τη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρονικού λιανεμπορίου, με μερίδιο 52,1% των συνολικών παγκόσμιων πωλήσεων. Οι ΗΠΑ έχουν τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, αλλά κατέχουν πολύ μικρότερο μερίδιο από την Κίνα, με 19,0%. Πάντως, οι Αμερικανοί βρίσκονται σε καλό δρόμο για να ξοδέψουν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στο διαδίκτυο – ποσό ρεκόρ – το 2022, σύμφωνα με φετινή έρευνα της Adobe.

Τα προϊόντα στα οποία θα ξοδευτούν όλα αυτά τα χρήματα δεν μπορούν να προβλεφθούν αυτή τη στιγμή με ακρίβεια. Ωστόσο, αναλύσεις και έρευνες πάνω στις πωλήσεις του 2021 δείχνουν ότι το ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού θα εστιάσει ξανά στις «αγαπημένες» κατηγορίες των 2 προηγούμενων ετών. Κατηγορίες προϊόντων σπιτιού, γυμναστικής, τεχνολογίας αλλά και προσωπικής περιποίησης αναμένεται να έχουν την τιμητική τους κι αυτό δημιουργεί μια πολύ καλή συγκυρία για τα e-shops που τα εμπορεύονται…